Đáng báo động hơn, rác thải điện tử không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, mà còn âm thầm đầu độc sức khoẻ con người – đặc biệt là những lao động yếu thế ở các nước đang phát triển.

Bên cạnh đó, có nhiều hệ lụy sức khỏe mà người lao động phải đối mặt khi phân loại, xử lý rác điện tử không có đồ bảo hộ như phơi nhiễm chì, thủy ngân, cadmium, các chất chống cháy brom... Những chất độc này ngấm vào cơ thể qua đường da, đường hô hấp hoặc nguồn nước, gây ra loãng xương, suy thận, tổn thương thần kinh và thậm chí là ung thư.

Giữa vùng quê yên bình, tiếng gà gáy và lũy tre làng giờ đây nhường chỗ cho âm thanh leng keng của kim loại, tiếng đập phá máy móc cũ và mùi khét lẹt từ những mạch điện bị nung chảy. Đây không phải khu công nghiệp hay bãi rác đô thị – mà là một ngôi làng, nơi người dân mưu sinh từ rác thải điện tử. Từ điện thoại hỏng, tivi cũ đến bo mạch cháy… tất cả được tháo dỡ thủ công bằng tay trần, không đồ bảo hộ. Mỗi ngày, hàng tấn “xác công nghệ” đổ về – mang theo cả cơm áo và hiểm họa vô hình. Làng nghề ấy được ví như một "nghĩa địa công nghệ", nơi sự phát triển của thế giới hiện đại để lại dấu chân đầy nguy hiểm.

Tình trạng này phổ biến tại các quốc gia đang phát triển – nơi phần lớn lượng rác điện tử từ Mỹ, châu Âu được “xuất khẩu” sang theo hình thức trá hình. Người dân bản địa trở thành “nhà máy tái chế bằng xương bằng thịt”, chịu đựng rủi ro sức khỏe để đổi lại thu nhập bấp bênh từ vài mẩu vàng và đồng còn sót lại.

Bên cạnh đó, các ông lớn công nghệ cũng đóng vai trò tiên phong trong việc phát triển các giải pháp công nghệ, từ đó cải thiện đáng kể tỷ lệ tái chế và hiệu quả quản lý rác thải điện tử.

Là một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, Apple tiên phong trong việc giải quyết vấn đề rác thải điện tử thông qua chương trình tái chế toàn diện. Không chỉ khuyến khích người dùng đổi trả các thiết bị như iPhone, iPad, MacBook… để tái chế, mà hãng còn triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như sử dụng năng lượng tái tạo trong quy trình sản xuất để giảm thiểu carbon, ưu tiên vật liệu tái chế và nguồn cung ứng bền vững. Từ đó, hướng tới mục tiêu “kép” giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, Samsung Electronics tăng cường sử dụng vật liệu tái chế trong dòng sản phẩm Galaxy, đặc biệt là coban, một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất pin. Để đạt được điều này, hãng công nghệ Hàn Quốc bắt đầu với chương trình Chuỗi cung ứng pin tuần hoàn, hợp tác với các đối tác để thu hồi coban từ pin Galaxy cũ. Bắt đầu với dòng sản phẩm Galaxy S25, hệ thống tái chế pin khép kín này cho phép Samsung tái sử dụng coban từ các thiết bị cũ, góp phần bảo vệ môi trường bằng cách hạn chế khai thác tài nguyên và giảm lượng rác thải.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đang đi đầu trong cuộc chiến chống lại rác thải điện tử bằng cách thúc đẩy các giải pháp mang tính đột phá, điển hình là giải pháp sạc chung. Mục tiêu của sáng kiến này không chỉ là giảm sự bất tiện cho người tiêu dùng, mà còn là giảm thiểu lượng rác thải từ các bộ sạc không tương thích thải ra môi trường.